Ben
H. Shepherd „Żołnierze Hitlera. Armia niemiecka w Trzeciej Rzeszy”
Wydawnictwo
Napoleon V, Oświęcim 2017
Brytyjski
historyk stworzył kompleksową monografię wojsk lądowych (Heer) Trzeciej
Rzeszy. Przeanalizował i przedstawił nw. tematy:
¾
dokonane
przez Hitlera przekształcenie słabej Reichswehry w potężny Wehrmacht
– z uwzględnieniem głównie wojsk lądowych (Heer), w dalszym
tle pozostawiając równoległy rozwój Luftwaffe i Kriegsmarine,
¾
struktury
organizacyjne Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu (OKW) i Naczelnego
Dowództwa Wojsk Lądowych (OKH); wpływ niemieckiego Führera
na obsadę w nich stanowisk w okresie pokoju i następnie w latach
wojny,
¾
wyszkolenie
bojowe żołnierzy oraz postępującą ich indoktrynację ideologią
narodowosocjalistyczną,
¾
zmieniający
się w latach skład socjalny kadr wyższych oficerów niemieckich, początkowo
wywodzących się głównie z warstw szlacheckich,
¾
współdziałanie
Heer z SS i policją, dopuszczanie się licznych zbrodni
wojennych; autor imiennie wskazuje odpowiedzialnych wyższych dowódców, wymienia
również tych, którzy się udziałowi w zbrodniach sprzeciwiali,
¾
uczestniczenie
Heer w administracji i okupacji podbitych terenów oraz w zwalczaniu
partyzantów,
¾
osobiste
refleksje i źródła motywacji niemieckich frontowych żołnierzy; autor postarał
się je przedstawić na przykładzie wybranych postaci, uznanych za
reprezentatywne,
¾
zaopatrzenie
materiałowo-techniczne oraz stan jakościowy kadr żołnierskich – bardzo zmienne
w kolejnych latach wojny; także rywalizację w tym zakresie pomiędzy Heer
i Waffen SS,
¾
przebieg
działań militarnych na wszystkich frontach lądowych II wojny światowej w Europie
i Afryce (dość dokładne opisy),
¾
przyczyny
porażek i klęsk Heer, a w rezultacie przegranie wojny
przez Niemcy.
Poznajemy
dokładną, przedstawioną chronologicznie historię II wojny światowej na
lądzie – w aspekcie przede wszystkim działań militarnych, ekonomiki
wojennej, głównie z punktu odniesienia do strony niemieckiej. Polityka i dyplomacja
pozostają w dalszym tle. Autor ogólnie i skrótowo nadmienia o nich
tylko wtedy, gdy uznaje to za konieczne celem wprowadzenia w tematykę
organizacji, dyslokacji i kierunków działań sił zbrojnych Trzeciej Rzeszy.
Również niedużo miejsca poświęca opozycji wojskowej i nieskutecznemu
zamachowi na Hitlera dnia 20 lipca 1944 r. Prof. Shepherd wielokrotnie
przy tym polemizuje z wyższymi dowódcami Wehrmachtu, którzy w spisanych
po wojnie wspomnieniach przedstawiali własne subiektywne opinie dot. sposobu
dowodzenia wojskami niemieckimi, zazwyczaj zwalając winę na Hitlera za większość
militarnych niepowodzeń. Dowodzi, że ich alternatywne koncepcje bynajmniej nie
zapobiegłyby finalnej klęsce Trzeciej Rzeszy. Polonica w książce oczywiście
także napotykamy, jej rozdział III przedstawia przebieg agresji na Polskę
w 1939 r. Powstaniu warszawskiemu autor poświęca trzy strony w rozdziale XXIII.
Generalnie autor pisze o nas z sympatią, podkreśla też martyrologię
polskiej ludności cywilnej, datującą się już od września 1939 r.
